یادداشت / سعد الله زارعی
سه راه ارتش سودان برای پایان دادن به اعتراضات
یک کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است که ارتش سودان در برابر اعتراضات مردمی علیه شورای نظامی انتقالی و درخواست آنها برای برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری، سه گزینه پیش رو دارد.
به گزارش راهبرد معاصر ، عصر پنجشنبه ۲۳ فروردین بود که «عوض بن عوف» وزیر دفاع سودان با قرائت بیانیه‌ای اعلام کرد که «عمر البشیر» رئیس جمهور سودان کنار گذاشته شده و قرار است طی دو سال حکومت انتقالی تشکیل داده شود.
«سعدالله زارعی» تحلیلگر مسائل بین‌الملل در مورد تحولات اخیر سودان نوشت:
اعتراضات سودان بر خلاف اعتراضات الجزایر کاملا جنبه مدنی دارد و البته برخلاف اعتراضات الجزایر که نقش احزاب مخالف در آن به نسبت نقش معترضین خیابانی ضعیف‌تر می‌باشد، احزاب و ائتلاف موسوم به «ندای سودان» نقش پر رنگی دارند.
آنچه جرقه اولیه تظاهرات مردمی را در سودان زد، ناکارآمدی دولت، وضع بد معیشتی و نیز خلف وعده های حکومت در استفاده از ظرفیت‌های ملی در حل مسائل بود. این با چند عنصر دیگر هم پیوند خورد؛
جدایی منطقه نفتی جنوب از سودان که سبب شد بیش از ۷۰ درصد نفت صادراتی از سبد اقتصادی سودان حذف شود؛
تغییر گرایش سیاسی خارجی سودان، پس از آنکه البشیر در دادگاهی بین المللی محکوم و تحت تعقیب قرار گرفت. این موضوع سودان را از کشوری که مدافع فلسطین و استقلال حوزه عربی و اسلام گرایی بود به کشوری در جبهه اسرائیل و عربستان تبدیل کرد، بدون آنکه در وضع اقتصادی مردم بهبودی حاصل شود ؛
اختلاف حزب حاکم با احزاب اسلام‌گرا شامل دو حزب تحت رهبری مرحوم ترابی و صادق المهدی و این در حالی بود که به قدرت رسیدن افسر گمنام ارتش سودان مرهون حمایت آنان بود.
البشیر در مقابل موج اعتراضات رو به گسترش مردم، به قدرت ارتش و حمایت خارجی دلگرم بود. آمریکا، اسرائیل، عربستان، قطر، امارات، مصر و حتی روسیه هر کدام به دلیل خاص خود از ادامه حکومت البشیر بر سودان حمایت کرده و در مقابل موج تظاهرات ایستادند. اما این حمایت ها نتوانست مشکل دولت البشیر را حل کند. از این رو عربستان و امارات البشیر را متقاعد کردند که راه را برای به قدرت رسیدن وزیر دفاع باز کند . بدینگونه بود که با موافقت عمر البشیر، ارتش زمام امور را به دست گرفت اما دامنه تظاهرات نه تنها کاهش نیافت بلکه مردم با محاصره وزارت دفاع عملا شورای نظامی را غیر قانونی دانسته و خواستار برگزاری انتخابات ریاست جمهوری طی یک تا دو ماه آینده و واگذاری قدرت به دولت غیر نظامی شدند.
در این بین ارتش سه راه پیش رو دارد؛
بر بدست گرفتن قدرت اصرار و با معترضین برخورد خشن کند و به سرکوب روی آورد. در اینصورت آشوب ادامه می‌یابد و ارتش دو شقه خواهد شد و در نهایت موج مخالفت‌های کنونی به یک انقلاب واقعی منجر می شود. این گزینه طبعا طرفداران چندانی ندارد؛
ارتش به برگزاری انتخابات زود هنگام تن داده و از زمان دو ساله‌ای که اعلام کرده عقب بنشیند. در این صورت باخت ارتش از نیروهای سیاسی قطعی است و لذا بعید است به این سمت بیاید؛
گزینه دیگر حصول توافق بین ارتش و ائتلاف ندای سودان برای روی کار آمدن دولتی غیر نظامی و مرضی الطرفین است. این گزینه مورد حمایت مصر قرار دارد و به نظر می‌آید علی‌رغم نظر سعودی ها و امارات که ائتلاف ندای سودان را مقابل خود می‌دانند، در نهایت دو طرف یعنی ارتش و احزاب مخالف به این گزینه رضایت دهند.